Măng cụt là một loại cây ăn trái phổ biến ở nước ta, đặc biệt được trồng nhiều ở khu vực Miền Nam, Đồng Bằng Sông Cửu Long và Đông Nam Bộ. Trái măng cụt không chỉ có giá trị dinh dưỡng mà còn mang lại giá trị kinh tế cao. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ với quý vị kỹ thuật trồng và chăm sóc măng cụt theo phương pháp canh tác hữu cơ.
Điều kiện sinh thái và phát triển của cây măng cụt
Cây măng cụt có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, tuy nhiên, đất sét giàu hữu cơ, có tầng canh tác dày, thoát nước tốt và gần nguồn nước tưới là lý tưởng nhất. Măng cụt không thích đất mặn hoặc nhiễm mặn.
Măng cụt thích hợp với khí hậu nhiệt đới, có nhiệt độ cao, độ ẩm cao và lượng mưa đủ. Cây phát triển tốt ở nhiệt độ từ 25 đến 35oC. Do không thích ánh sáng mạnh, trong những năm đầu trồng cây măng cụt cần được bảo vệ khỏi ánh sáng mặt trời. Bộ rễ của cây măng cụt khá yếu, thường chỉ phát triển ở lớp đất trên cùng. Cây cần nhiều ánh sáng để phát triển, thân cây có thể cao từ 7 đến 13m, và trong điều kiện thuận lợi, cây có thể đạt chiều cao lên đến 25m.
Thời gian thu hoạch của cây măng cụt phụ thuộc vào phương pháp nhân giống. Thông thường, từ khi trồng đến khi thu hoạch, măng cụt mất khoảng 6-8 năm. Hoa của cây măng cụt là loại hoa lưỡng tính, và trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3, cây măng cụt sẽ nở hoa rải rác. Thu hoạch trái măng cụt diễn ra từ tháng 5 đến tháng 8.
Cách nhân giống cây măng cụt thông qua hai phương pháp phổ biến là gieo hạt và ghép cành.
Gieo hạt:
Chọn những hạt giống to, mẩy từ những quả măng chín không bị sâu bệnh.
Tách bỏ phần thịt bao quanh hạt, rửa sạch và gieo vào bầu ươm hoặc liếp ươm.
Sử dụng giá thể như tro trấu, xơ dừa cho bầu ươm.
Tưới nước để giữ ẩm và che nắng cẩn thận. Hạt sẽ nảy mầm sau khoảng 25-30 ngày.
Khi cây măng cụt đã nảy mầm khoảng 2,5-3 tháng, chuyển cây sang bầu mới.
Ghép cành:
Phương pháp này có thể thực hiện quanh năm, nhưng tốt nhất là vào mùa mưa để tăng tỷ lệ thành công.
Chuẩn bị dụng cụ như dao ghép cành, dây nilon tự hủy, gốc ghép và cành ghép.
Chọn cây gốc khoảng 2 năm tuổi, có gốc thẳng, phát triển khỏe mạnh và không bị sâu bệnh hại.
Cành ghép cần có 3-4 cặp lá, khỏe mạnh và không bị sâu bệnh.
Cắt bỏ phần ngọn trên gốc ghép và chẻ dọc thân gốc ghép. Vát phần gốc cành ghép theo hình nêm dài để khớp với vết chẻ trên gốc.
Sử dụng dây nilon để quấn chặt vết ghép và chụp ngọn ghép bằng túi nilon.
Sau khoảng 20 ngày, có thể tháo túi nilon, và sau 25-30 ngày, tháo dây cuốn.
Che nắng và tưới nước đầy đủ, sau 2,5-3 tháng, cây đã sẵn sàng để trồng.
Trong quá trình trồng mới, mật độ trồng và cách chuẩn bị đất trồng phụ thuộc vào địa hình và điều kiện tự nhiên của vùng. Mật độ trung bình là cách cây cách cây 7-10m, tương đương 100-200 cây/ha.
Kỹ thuật trồng:
Đào hốc hoặc chuẩn bị chậu trồng đủ lớn để chứa hệ rễ của cây con.
Trộn đất và phân hữu cơ vào hốc hoặc chậu trồng. Đặt cây con vào hốc hoặc chậu, đảm bảo rằng cổ rễ của cây nằm ngang và không bị uốn cong.
Đổ đất vào hốc hoặc chậu và nhồi chặt để đảm bảo cây được cố định và không bị lỏng.
Tưới nước đủ để đảm bảo rễ cây được thẩm thấu và đất được ẩm đều.
Cách chăm sóc cây măng cụt:
Tưới nước:
Cây măng cụt cần được tưới nước đều đặn để giữ độ ẩm của đất. Tuy nhiên, tránh tưới quá nhiều nước để tránh tình trạng ngập úng và gây hại cho cây.
Bón phân:
Cung cấp dinh dưỡng cho cây măng cụt bằng cách bón phân hữu cơ và phân hóa học. Phân bón nên được áp dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chuyên gia trồng cây. Theo dõi sự phát triển của cây và tăng liều lượng phân bón khi cần thiết.
Bảo vệ cây:
Theo dõi và kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu của sâu bệnh, và có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời. Loại bỏ lá và cành bị nhiễm bệnh để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Tạo hình và cắt tỉa cây:
Tạo hình và cắt tỉa cây măng cụt giúp kiểm soát sự phát triển của cây, cải thiện thông gió và ánh sáng, và tăng khả năng quảng bá của cây.
Thu hoạch và bảo quản trái măng cụt
Thu hoạch:
Trái măng cụt thường được thu hoạch khi chúng còn chín màu vàng hoặc hồng. Hãy cẩn thận thu hoạch để tránh gây tổn thương và thối trái.
Bảo quản:
Sau khi thu hoạch, măng cụt nên được bảo quản ở nhiệt độ khoảng 14-20°C để kéo dài tuổi thọ và chất lượng của trái. Sử dụng túi vải hoặc túi nhựa để bảo vệ trái khỏi sự tổn thương và mất nước.
Trồng cây măng cụt cho năng suất cao đòi hỏi kiến thức và kỹ thuật đúng. Việc lựa chọn vị trí, chuẩn bị đất, chọn giống và chăm sóc cây đúng cách là yếu tố quan trọng để đạt được kết quả tốt. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc trồng cây măng cụt, bạn có thể tận hưởng những trái măng cụt ngon và năng suất cao từ vườn của mình.
Từ khóa:
Trồng măng cụt ở Tây Nguyên, Năng suất cây măng cụt, Kỹ thuật trồng măng cụt Thái, Tuổi thọ cây măng cụt, Cách trồng măng cụt, Cây măng cụt trồng bao lâu có trái, Khoảng cách trồng măng cụt, Măng cụt thái siêu sớm
(Sưu tầm)
BTV. Anh Thư
