Nhãn là một loại cây dễ trồng, có giá trị kinh tế và thực phẩm ngon. Tuy nhiên, do tình hình thời tiết biến đổi ngày càng phức tạp, nhà vườn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa rủi ro trong quá trình sản xuất, đặc biệt là trong các giai đoạn nhạy cảm của cây như xử lý ra hoa, ra hoa và đậu trái. Dưới đây là các kỹ thuật trồng nhãn xuồng.
Chuẩn bị cây giống:
Cây thẳng, dáng vững chắc, chiều cao khoảng 60cm trở lên là những cây mà bạn nên lựa chọn để làm cây giống. Đảm bảo số lượng lá trên thân chính đầy đủ từ vị trí chiều cao cây đến ngọn. Lá phải đã trưởng thành, xanh tốt và có hình dạng đặc trưng của giống nhãn.
Thiết kế vườn trồng:
Đối với vườn trên quy mô lớn (trên 3 ha), nên thiết kế lô trồng theo kiểu bàn cờ với các trục đường chính và hệ thống đường lô. Cần cung cấp mương thoát nước trong vườn, với kích thước ngang khoảng 1,5-2 m và sâu từ 1-1,5 m. Trên mỗi hàng nhãn, cần có một mương lớn và mỗi hàng nhãn có một rãnh nhỏ để thoát nước.
Thiết kế hệ thống tưới:
Phương pháp tưới phổ biến trên vườn nhãn là tưới phun trên tán và dưới tán. Khi cây còn nhỏ, nên lắp đặt một béc tưới cho mỗi cây. Khi cây lớn, có thể lắp một béc phun cho mỗi 4 cây.
Khoảng cách và mật độ trồng:
Ở miền Đông Nam Bộ, cây nhãn thường được trồng với khoảng cách 5x5 m, 5x6 m, 6x6 m hoặc 6x8 m, tương đương với mật độ trồng từ 208-400 cây/ha.
Chuẩn bị hố và phương pháp trồng:
Hố trồng cần có kích thước tối thiểu 60x60x60 cm. Trước khi trồng, trộn đều 20-30 kg phân hữu cơ, 200-300 g hỗn hợp NPK (16:16:8) và 0,5-1 kg vôi với đất mặt, sau đó gạt đất xuống hố.
Đặt cây xuống giữa mô, đảm bảo mặt bầu bằng với mặt mô. Rạch theo chiều dọc của bầu để kéo bao nilon lên và lấp đất lại, nén đất xung quanh và cắm cọc để cố định cây con. Sử dụng rơm hoặc cỏ khô để đậy kín mô cây. Tưới nước đều để giữ ẩm cho cây mỗi ngày (nếu thời tiết khô và nắng), không tưới khi trời mưa.
Cách chăm sóc cây nhãn xuồng:
Phủ gốc giữ ẩm:
Trong mùa nắng, hãy phủ kín vùng quanh tán cây bằng rơm, thân đậu hoặc cỏ khô, với độ dày tối thiểu là 5 cm. Phủ cách gốc khoảng 20-30 cm.
Quản lý cỏ dại:
Hãy làm sạch cỏ xung quanh gốc theo đường kính tán cây. Thường nên làm cỏ 4-5 lần mỗi năm, kết hợp với việc bón phân. Bạn cũng có thể trồng một số loại cây khác xen kẽ trong vườn nhãn để có lợi cho việc chăm sóc.
Bón phân:
Sau khi trồng, khi cây nhãn bắt đầu mọc đọt non thứ hai, hãy bón phân. Trong năm đầu, khi cây còn nhỏ, bạn có thể pha phân vào nước để tưới, nhưng hãy đảm bảo tưới nước cách gốc cây 20-25 cm để tránh làm cháy rễ. Mỗi năm, hãy bón thêm 5-10 kg phân hữu cơ cho mỗi cây. Đối với nhãn cơm vàng từ 7-8 năm tuổi trở đi, hãy sử dụng 800g N + 600g P2O5 + 1.000g K2O + 30kg phân bò hữu cơ cho mỗi cây mỗi năm.
Có thể áp dụng phương pháp đào rãnh xung quanh tán cây và bón phân vào rãnh, sau đó lấp đất và tưới nước. Hoặc rải phân xung quanh tán cây và che phủ bằng lá khô. Nếu có thể, nên sử dụng hệ thống tưới qua đường ống và sử dụng phân bón dễ tan trong nước, có thể chia thành nhiều lần bón (6-8 lần/năm).
Tỉa cành tạo tán:
Trong giai đoạn cây con, hãy tỉa cành để tạo khung cây vững chắc và tán đều. Cắt bỏ những cành vống, cành đâm vào tán, cành xà và cành sâu bệnh. Khi cây đạt chiều cao khoảng 1,2m, hãy bấm ngọn và giữ lại 3-4 cành chính, mỗi cành chính giữ lại 2 cành cấp 2. Trên mỗi cành cấp 2, hãy giữ lại 2 cành nữa cho đến khi tán cây có tổng cộng 24-32 cành.
Xử lý ra hoa:
Việc xử lý ra hoa giúp cây nhãn ra hoa tập trung hơn và đạt hiệu suất trái tốt hơn. Phương pháp xử lý ra hoa sẽ phụ thuộc vào điều kiện canh tác và giống cây trồng.
Các bệnh hại thường gặp và cách điều trị trên cây nhãn xuồng:
Bọ xít trên cây nhãn xuồng
Nếu mật độ bọ xít nhãn thấp, có thể sử dụng vợt để bắt. Trường hợp có nhiều bọ xít nhãn, có thể sử dụng các loại thuốc như Cyrux 25 EC, Reasgant 3.6EC, 5EC. Điều này sẽ tạo điều kiện cho hai loài thiên địch là kiến vàng và ong ký sinh phát triển và kiểm soát số lượng bọ xít nhãn.
Sâu đục gân lá nhãn xuồng
Tỉa cành cây để tập trung ra lộc và dễ kiểm soát. Cần thực hiện biện pháp phòng ngừa khi lá non bị hại và khi có khoảng 5% lá bị tổn thương. Có thể sử dụng các loại thuốc như Cymbush 10 EC, Cyrermap 10 EC, Cyperan 25 EC, Aztron 7.000DBMU. Tuân thủ hướng dẫn về nồng độ và phun thuốc hai lần, cách nhau 7 ngày.
Sâu đục trái nhãn xuồng
Giữ vườn sạch sẽ bằng cách thu gom và tiêu hủy những trái bị nhiễm sâu đục trái. Sau khi thu hoạch, tạo điều kiện để vườn thông thoáng bằng cách cắt tỉa cành cây. Sử dụng bẫy đèn sợi để bắt trưởng thành của sâu đục trái. Nếu có khoảng 1% số trái trong vườn bị tấn công, có thể sử dụng các loại thuốc như Bacillus thuriensis, thuốc gốc cúc, Cypermethrin (Cypermap 25 EC, Cyrux 25 EC, Sherbush 25EC, SecSaigon 50EC) vào 14 ngày trước khi thu hoạch.
Sâu ăn bông
Phòng trừ bằng cách sử dụng các loại thuốc như Cymbush 10 EC, Applaud, Tungrin 5EC, 10EC, 25EC. Phun thuốc ba lần, cách nhau 7 ngày, khi bông vừa nhú.
Rệp sáp trên cây nhãn xuồng
Phun nước vào cây để rửa trôi rệp sáp. Nên cắt tỉa bỏ các trái bị nhiễm sâu đục trái ở giai đoạn đầu để ngăn chặn sự gia tăng mật độ rệp sáp. Xử lý các loại kiến có hại để hạn chế sự lây lan. Tránh trồng cây xen kẽ với các loại cây dễ bị nhiễm rệp sáp như đu đủ, mãng cầu. Phun thuốc khi mật độ rệp sáp cao, có thể sử dụng các loại thuốc như Pyrinex, Supracide, Admire, DC Tronplus,... Khi phun thuốc, có thể kết hợp các chất bám dính để tăng hiệu quả sử dụng thuốc.
Bệnh thối trái trên cây nhãn xuồng
Để phòng và điều trị bệnh, cần cắt tỉa các cành gần mặt đất, đặc biệt là khi trái gần chín, đểtránh tiếp xúc với mặt đất. Rải đều vật liệu hữu cơ như rơm rạ hoặc cỏ khô dưới gốc cây để hạn chế sự lây lan của nấm. Sử dụng các loại thuốc chống nấm như Ridomil Gold, Acrobat, Aliette, Previcur Energy theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất. Phun thuốc vào đầu mùa mưa hoặc khi thời tiết ẩm ướt.
Bệnh đốm trên lá nhãn xuồng
Để phòng và điều trị bệnh, cần cắt tỉa các lá bị nhiễm bệnh và tiêu hủy. Tránh tưới nước lên lá cây và giữ vườn thông thoáng. Sử dụng các loại thuốc chống nấm như Ridomil Gold, Dithane M-45, Antracol, Mancozeb theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất. Phun thuốc vào đầu mùa mưa hoặc khi thời tiết ẩm ướt.
Đây là một số biện pháp phòng trừ và điều trị thông thường cho một số loại sâu bệnh phổ biến trên cây trồng.
Từ khóa:
Xử lý ra hoa nhãn xuồng com vàng, Trồng nhãn xuồng bảo lâu có trái,Nhãn xuồng bao nhiều 1kg, Giá nhãn xuồng com vàng hôm nay, Cây giống nhãn xuồng, Tại sao gọi là nhãn xuồng, Nhãn xuồng tím, Nhãn xuồng bắp cải
(Sưu tầm)
BTV. Anh Thư
