Trong tự nhiên, cây hoa sim và cây hoa mua là hai loài cây phổ biến, được ứng dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, với hình dáng tương tự nhau, việc phân biệt hai loài cây này đôi khi gây khó khăn. Bài viết này, Xuân Nông sẽ giúp các bạn dễ dàng nhận biết và hiểu rõ hơn về những đặc điểm khác nhau giữa cây sim và cây mua.
1. Đặc điểm của hoa sim và hoa mua
Hoa sim (Rhodomyrtus tomentosa)
Cây sim, hay còn gọi là hồng sim, có thân bụi cao từ 1 đến 3 mét. Thân cây màu nâu đen, lá mọc đối xứng với phiến lá hình xoan, đầu tròn. Lá non màu xanh lục đậm, bề mặt nhẵn bóng, trong khi mặt dưới có lớp lông mịn màu vàng xanh. Hoa sim màu hồng tím, mọc thành cụm ở đỉnh cành, mang mùi thơm dịu nhẹ. Quả sim chín có màu tím đậm, thịt mọng nước, có thể ăn hoặc dùng để làm rượu.
Trong y học cổ truyền, lá và quả sim là dược liệu quý. Lá sim non được sử dụng để chữa các bệnh về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, và giúp cầm máu. Quả sim có tác dụng bồi bổ sức khỏe, giúp trị thiếu máu, suy nhược cơ thể, và hỗ trợ trong điều trị các bệnh phụ nữ như băng huyết.
Hoa mua (Gynura divaricata)
Cây mua cũng là một loại cây bụi với nhiều ứng dụng trong y học. Lá mua có vị chua, chát và tính mát, thường được sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến tuần hoàn máu, giúp làm tan máu ứ, giảm đau nhức do phong thấp. Rễ cây mua có tác dụng kiện tỳ, giúp tiêu hóa, giảm đau dạ dày và chữa các chứng xuất huyết.
Lá cây mua được thu hoạch quanh năm, có thể dùng tươi hoặc khô làm thuốc. Quả và rễ của cây mua cũng có nhiều giá trị trong việc điều trị các bệnh liên quan đến tiêu hóa, gan và mạch máu.
2. Cách phân biệt hoa sim và hoa mua
Về hình dáng
Cả cây sim và cây mua đều mọc thành bụi và có hoa màu tím, nhưng có những điểm khác biệt rõ rệt:
Cành cây sim thường dày và lá hướng lên trên, trong khi lá mua lại mọc ngang và thường lớn hơn.
Lá cây mua to hơn, gân lá nổi rõ, bề mặt lá có lông dày. Ngược lại, lá cây sim nhỏ hơn, bề mặt nhẵn và không có nhiều lông.
Về hoa
Hoa sim và hoa mua đều có màu tím, nhưng khác biệt về sắc thái và cấu trúc:
Hoa sim thường có màu tím đậm hơn và cánh hoa nhỏ, nhọn.
Hoa mua có màu tím nhạt hơn, cánh hoa to hơn và đầu cánh tròn.
Về quả
Quả của hai loại cây này cũng có những điểm khác nhau rõ rệt:
Quả sim có bề mặt nhẵn, màu tím khi chín và mỏng vỏ.
Quả mua thì có vỏ sần sùi, nhiều lông và thường có màu nâu nhạt khi chín.
Về công dụng y học
Cả cây sim và cây mua đều là những dược liệu quý trong y học cổ truyền, mỗi loài cây có công dụng riêng:
Cây sim thường được dùng để hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau xương khớp và bồi bổ cơ thể.
Cây mua có tác dụng tiêu viêm, giảm đau do phong thấp và chữa các chứng bệnh liên quan đến tuần hoàn máu và gan.
3. Cách trồng và chăm sóc hoa mua
Chuẩn bị đất và chậu trồng hoa mua
Chọn chậu có kích thước vừa đủ, có lỗ thoát nước ở đáy để tránh cây bị úng.
Đất trồng nên trộn đều với một ít phân hữu cơ hoặc phân trùn quế để cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây.
Trồng hoa mua bằng hạt giống hoặc chiết cành
Gieo hạt: Bạn có thể thu hoạch hạt từ quả mua chín và gieo trực tiếp lên mặt đất. Hạt hoa mua rất nhỏ nên khi gieo, hãy phủ một lớp đất mỏng lên trên và tưới nước nhẹ nhàng.
Giâm cành: Nếu không muốn chờ hạt nảy mầm, bạn có thể chọn phương pháp giâm cành. Chọn cành mua khỏe mạnh, không sâu bệnh, cắt cành dài khoảng 10-15cm, sau đó giâm vào bầu đất đã chuẩn bị sẵn. Tưới nước đều đặn để cành ra rễ và phát triển thành cây con.
Tưới nước cho hoa mua
Hoa mua cần được tưới nước đều đặn, nhất là trong giai đoạn mới trồng. Tuy nhiên, bạn không nên tưới quá nhiều vì cây có thể chịu úng kém. Chỉ cần giữ cho đất ẩm vừa phải là cây sẽ phát triển tốt.
Vào mùa mưa, cần kiểm tra hệ thống thoát nước để tránh ngập úng rễ cây.
Bón phân cho hoa mua
Trong giai đoạn phát triển, bạn nên bón phân hữu cơ hoặc phân NPK với liều lượng nhẹ để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
Nên bón phân định kỳ 1-2 tháng/lần, vào các thời điểm cây cần nhiều dinh dưỡng như lúc ra hoa hoặc sau khi cắt tỉa.
Phòng trừ sâu bệnh trên hoa mua
Cây hoa mua ít khi bị sâu bệnh, nhưng có thể gặp tình trạng rệp hoặc nấm gây hại. Khi phát hiện cây có dấu hiệu bị bệnh, bạn có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học hoặc nước xà phòng loãng để xịt lên cây. Để phòng bệnh, hãy đảm bảo cây được trồng ở nơi thoáng mát, đủ ánh sáng và không bị ứ đọng nước.
Tóm lại, việc trồng và chăm sóc cũng như phân biệt cây sim và cây mua không quá khó nếu bạn chú ý đến những đặc điểm hình thái và công dụng của chúng. Cả hai loại cây đều là những dược liệu quý trong y học cổ truyền, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.
Xuân Nông luôn mong muốn cùng bạn khám phá thêm nhiều loài thảo dược quý giá, mang lại những giá trị tuyệt vời từ thiên nhiên. Hãy tiếp tục đồng hành cùng chúng tôi trong hành trình tìm hiểu thêm về những loại cây cỏ tuyệt vời khác, lan tỏa tri thức về thảo mộc đến cộng đồng!
Từ khóa: cây hoa mua rừng, phong thủy cây hoa mua, cây hoa sim, cây sim rừng, cây hoa mua trắng, hình ảnh hoa mua, cây mua, cây hoa mua tím.
BTV/Cửu nhân. Huỳnh Nha
(Sưu tầm)
