- Chỉ sử dụng phân hữu cơ đã hoai mục hoàn toàn
- Bón đúng loại phân hữu cơ theo giai đoạn sinh trưởng
- Thời điểm bón phân hữu cơ cho cây trồng cực kỳ quan trọng
- Không lạm dụng – Dư hữu cơ cũng là một dạng “ô nhiễm”
- Kết hợp phân hữu cơ với vi sinh vật có lợi
- Theo dõi phản ứng cây sau khi bón
- Câu hỏi thường gặp khi bón phân hữu cơ
Xuân Nông sẽ chia sẻ 7 nguyên tắc sống còn giúp bà con bón phân hữu cơ hiệu quả, an toàn và tối ưu năng suất – đúc kết từ kinh nghiệm đồng ruộng, nghiên cứu chuyên môn và thực tiễn triển khai tại các mô hình trồng trọt hữu cơ – công nghệ cao ở Việt Nam.
Chỉ sử dụng phân hữu cơ đã hoai mục hoàn toàn
Vì sao phải ủ hoai hoàn toàn?
Phân chưa hoai chứa enzyme phân giải mạnh và vi khuẩn yếm khí có thể gây hại cho rễ.
Sinh nhiệt mạnh khi phân hoai trong đất gây sốc nhiệt, chết rễ.
Chứa hạt cỏ dại, trứng giun, tuyến trùng, nấm bệnh chưa bị tiêu diệt.
Cách kiểm tra phân hoai
Màu nâu sẫm, tơi xốp, không vón cục.
Mùi đất mục thơm nhẹ, KHÔNG có mùi khai nồng, mùi phân tươi.
Độ ẩm vừa phải (khi nắm chặt tay không rỉ nước).
Tại nhiều mô hình trồng ổi, cam, sầu riêng ở Đắk Lắk – phân gà hoai mục được trộn thêm EM + vỏ cà phê ủ 45–60 ngày trước khi bón, hiệu quả cao gấp đôi so với phân chuồng chưa ủ.
Bón đúng loại phân hữu cơ theo giai đoạn sinh trưởng
Giai đoạn ươm giống – kiến tạo rễ
Ưu tiên phân hữu cơ vi sinh, phân trùn quế, phân gà hoai với nấm đối kháng Trichoderma.
Cải tạo hệ vi sinh vùng rễ, giảm chết cây con do thối gốc, nấm hại.
Giai đoạn ra hoa – kết trái
Kết hợp phân hữu cơ khoáng (hữu cơ + trung vi lượng), đặc biệt là Canxi, Bo, Zn giúp đậu trái cao, hạn chế rụng hoa.
Giai đoạn nuôi trái – sau thu hoạch
Tăng cường Kali hữu cơ, Humic, Fulvic để bóng trái, ngọt nước, lâu chín và hồi phục rễ nhanh.
Không nên bón 1 loại phân cho mọi giai đoạn. Cây không chỉ cần đạm – cây cần một “thực đơn đầy đủ” như người vậy!
Thời điểm bón phân hữu cơ cho cây trồng cực kỳ quan trọng
Nguyên tắc vàng khi bón phân hữu cơ cho cây trồng
Bón khi đất ẩm nhẹ, trời râm mát hoặc chiều mát.
Không bón lúc nắng gắt, đất khô trắng hoặc vừa mưa to xong.
Không bón khi cây đang chuyển pha sinh trưởng nhanh (ví dụ đang ra hoa rộ).
Lý do phải bón phân hữu cơ đúng thời điểm cho cây trồng
Nắng gắt + đất khô + phân hữu cơ → sốc nhiệt, cây héo nhanh.
Mưa lớn rửa trôi dưỡng chất → cây không hấp thu được.
Cây đang ra hoa mà bón phân gốc → rễ tập trung hút nước, dễ rụng nụ.
Mùa mưa ở miền Tây, bà con nên trộn phân hữu cơ với tro trấu + trichoderma và rải cách gốc 30–40cm, sau đó phủ cỏ khô để chống úng, giữ phân hiệu quả hơn.
Không lạm dụng – Dư hữu cơ cũng là một dạng “ô nhiễm”
Tác hại của bón quá liều
Gây úng sinh học, thối rễ do phân hữu cơ giữ ẩm quá cao.
Dư đạm hữu cơ → cây vọt lá, yếu trái, dễ đổ ngã, sâu hại nhiều hơn.
Làm đất mất cân bằng vi sinh vật, phát sinh khí độc (NH3, H2S…).
Hướng dẫn định lượng
Đối với rau màu ngắn ngày (rau cải, xà lách, rau muống, dền,...):
Nên bón 2–3kg phân hữu cơ hoai mục cho mỗi mét vuông đất/lần.
Bón thành 2 đợt: Bón lót trước khi gieo/trồng 7–10 ngày. Bón thúc sau khi cây bén rễ, thường sau 10–15 ngày trồng.
Đối với cây ăn trái nhỏ (1–2 năm tuổi): Mỗi lần bón 5–10kg phân hữu cơ/cây/lần. Bón cách gốc 30–50cm, theo hình chiếu tán lá. Có thể chia 2 lần bón/năm: đầu mùa mưa và sau thu hoạch.
Đối với cây ăn trái trưởng thành (từ 3 năm tuổi trở lên): Liều lượng bón khoảng 15–30kg phân hữu cơ/cây/lần. Bón theo rãnh hoặc hốc quanh tán cây, kết hợp với phủ gốc giữ ẩm. Thời điểm bón tốt nhất là đầu mùa mưa, kết hợp bổ sung vi sinh vật có lợi để cải tạo đất hiệu quả hơn. Cách bón ảnh hưởng 50% hiệu quả – Đừng chỉ rải là xong!
Bón đúng kỹ thuật
Không rải sát gốc – rễ hấp thu nằm ở vùng rìa tán (vùng hút dinh dưỡng mạnh nhất).
Bón theo vành tán lá hoặc cách gốc 30–50cm, xới nhẹ và lấp đất hoặc phủ rơm cỏ.
Với cây chậu, nên trộn đều vào giá thể, không rải lên bề mặt trực tiếp.
Phân mà để đắp gốc là cây không ăn được – nó cần thấm vào vùng rễ hút, chứ không “ngửi từ xa”!
Kết hợp phân hữu cơ với vi sinh vật có lợi
Vai trò của vi sinh
Giúp phân giải chất hữu cơ nhanh, giảm khí độc trong đất.
Ức chế mầm bệnh, tuyến trùng, nấm gây thối rễ.
Tăng lượng mùn, tăng kết cấu đất, giúp rễ ăn sâu – bám chắc.
Gợi ý sử dụng
Dùng nấm Trichoderma, Bacillus, EM, nấm đối kháng, phối trộn khi ủ hoặc rải cùng phân.
Bổ sung thêm humic – fulvic từ mùn than bùn hoặc chiết xuất từ Leonardite để “nuôi hệ vi sinh”.
Cây khỏe – rễ mạnh – đất tốt là nhờ bộ ba: phân hữu cơ + vi sinh + kỹ thuật bón đúng!
Theo dõi phản ứng cây sau khi bón
Dấu hiệu bón phân hữu cơ hiệu quả:
7–10 ngày sau bón, cây ra rễ trắng nhiều, lá mới vươn dài, màu xanh sáng.
Đất tơi xốp hơn, ít bị đóng váng, có mùi thơm của đất sống.
Dấu hiệu bón sai
Lá non xoăn, rìa lá cháy vàng → thừa dinh dưỡng.
Đất hôi chua, ẩm nặng, gốc cây có mùi hôi → thối rễ, úng sinh học.
Cây héo vào ban trưa → rễ suy, phân bón không hấp thu.
Cây không biết nói, nhưng rễ và lá sẽ “trả lời” ta – người nông dân phải tinh ý mà quan sát!
Câu hỏi thường gặp khi bón phân hữu cơ
Phân hữu cơ và phân hữu cơ vi sinh khác nhau gì?
→ Phân vi sinh có thêm vi khuẩn có lợi, giúp phân giải nhanh, cải tạo đất tốt hơn.
Có thể thay hoàn toàn phân hóa học bằng phân hữu cơ không?
→ Không nên. Nên kết hợp cả hai để cây phát triển toàn diện.
Dùng phân hữu cơ cho cây chậu như thế nào?
→ Trộn đều vào đất, dùng liều thấp, không rải trực tiếp lên mặt chậu.
Bón phân hữu cơ có gây thối rễ không?
→ Có, nếu phân chưa hoai hoặc bón quá liều, bón lúc đất úng.
Cách nhận biết cây bị ngộ độc phân hữu cơ?
→ Lá cháy mép, hénhanh, rễ đen, đất hôi chua.
Một năm nên bón phân hữu cơ mấy lần?
→ Trung bình 2–3 lần/năm với cây lâu năm; rau màu thì bón lót và bón thúc.
Có thể tự ủ phân hữu cơ tại nhà không?
→ Có. Dùng phân chuồng + EM hoặc Trichoderma, ủ 30–60 ngày là dùng được.
Phân hữu cơ là người bạn đồng hành với nông nghiệp bền vững. Nhưng để phân phát huy hết công dụng, người làm nông cần hiểu cây, hiểu đất, hiểu đúng bản chất của từng loại phân. Chỉ khi bón đúng lúc, đúng cách, đúng liều – mới thực sự nuôi được cây, sống được đất,z an toàn được nông sản.
Phân hữu cơ không thần kỳ, nhưng nếu biết dùng, nó sẽ biến đất cằn thành vườn xanh!
Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Xuân Nông qua các kênh sau để được đội ngũ kỹ sư hỗ trợ nhanh chóng và chu đáo:
- Địa chỉ: 352C, đường 30/4, P. Xuân Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
- Website: https://xuannong.vn/
- Hotline: 0901 087 973
- Zalo: 0889 008 222
Từ khóa: bón nhiều phân hữu cơ có tốt không, sử dụng phân hữu cơ như thế nào là hợp lý khi sản xuất rau sạch, cách sử dụng phân hữu cơ sinh học, cách sử dụng phân bón hữu cơ, trước khi bón phân hữu cơ cần phải, phân hữu cơ trước khi sử dụng phải ủ cho hoai mục nhằm, cách sử dụng phân hữu cơ khoáng, tác hại của phân bón hữu cơ đến môi trường.
BTV. Huỳnh Nha
