Lan bị thối rễ: Nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa hiệu quả
Chẳng gì xót xa hơn khi nhìn thấy giò lan yêu quý dần suy kiệt vì thối rễ. Ban đầu, chỉ là vài chiếc lá vàng úa, rễ có dấu hiệu mềm nhũn. Nhưng chỉ sau vài ngày, cây yếu dần, lá rụng nhiều, rễ biến thành màu nâu đen, thậm chí bốc mùi khó chịu. Dù đã cố gắng điều chỉnh chế độ tưới nước hay thay đổi môi trường, nhưng tình trạng vẫn không cải thiện. Vậy nguyên nhân thực sự là gì? Làm thế nào để cứu lan khỏi thối rễ và ngăn chặn tình trạng này tái diễn? Hãy cùng Xuân Nông tìm hiểu ngay nhé!
1. Dấu hiệu nhận biết lan bị thối rễ
Một trong những sai lầm phổ biến của người trồng lan là không phát hiện sớm dấu hiệu thối rễ, dẫn đến tình trạng lan suy yếu nghiêm trọng. Dưới đây là những biểu hiện quan trọng bạn cần lưu ý:
Rễ có màu nâu đen, mềm nhũn, khi bóp vào có thể chảy nước hoặc có mùi hôi.
Lá vàng, héo rũ, mất sức sống, dễ rụng.
Cây chậm phát triển, khó ra rễ mới, không bung lá khỏe mạnh như bình thường.
Chậu lan có mùi lạ, đặc biệt là khi tưới nước, mùi thối trở nên rõ ràng hơn.
Nếu lan của bạn có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, hãy kiểm tra ngay để có phương án xử lý kịp thời.
2. Nguyên nhân khiến lan bị thối rễ
Tưới nước quá nhiều
Lan cần độ ẩm nhưng không chịu được úng. Khi tưới quá nhiều hoặc giá thể giữ nước lâu, rễ bị ngộp, mất oxy, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm gây hại phát triển.
Giá thể thoát nước quá kém
Sử dụng giá thể không phù hợp như rêu, xơ dừa chưa xử lý kỹ sẽ giữ nước quá lâu, khiến rễ lan luôn ẩm ướt, dễ bị thối.
Nấm và vi khuẩn gây hại
Một số loại nấm như Phytophthora, Pythium và vi khuẩn Erwinia thường tấn công rễ lan trong môi trường ẩm thấp, thiếu thông thoáng.
Bón phân sai cách
Bón quá nhiều phân, đặc biệt là phân hóa học với liều lượng cao, có thể khiến rễ bị cháy, mất khả năng hút nước, lâu dần dẫn đến thối rễ.
3. Cách xử lý lan bị thối rễ
Ngay khi phát hiện lan bị thối rễ, hãy thực hiện các bước sau để cứu cây hoa lan ngay lập tức nhé!
Bước 1: Kiểm tra và cắt bỏ rễ hư hỏng
Nhẹ nhàng lấy lan ra khỏi chậu, rũ bỏ giá thể cũ.
Dùng kéo hoặc dao sắc (đã khử trùng) cắt bỏ toàn bộ phần rễ thối.
Để vết cắt khô tự nhiên hoặc bôi vôi bột, keo liền sẹo, than hoạt tính để ngăn vi khuẩn xâm nhập.
Bước 2: Ngâm thuốc diệt nấm
Pha loãng Physan 20, Ridomil Gold hoặc Benlate rồi ngâm toàn bộ rễ trong 15-20 phút.
Nếu muốn phương pháp tự nhiên, có thể dùng nước vôi trong, dung dịch quế, gừng, tỏi để sát khuẩn.
Bước 3: Phơi khô và trồng lại
Để lan nơi khô ráo, thoáng gió trong 12-24 giờ để vết cắt lành lại.
Chuẩn bị giá thể mới gồm vỏ thông, than củi hoặc dớn trắng đã xử lý kỹ.
Trồng lại cây vào chậu thoáng khí, cố định bằng dây để tránh lung lay.
Bước 4: Chăm sóc phục hồi
Không tưới nước ngay, đợi khoảng 3-5 ngày rồi mới tưới nhẹ.
Xịt B1, Atonik hoặc Super Thrive để kích thích ra rễ mới.
Đặt cây ở nơi có ánh sáng nhẹ, tránh nắng gắt và gió lùa mạnh.
4. Cách phòng ngừa thối rễ cho lan
Để tránh tình trạng thối rễ tái diễn, bạn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:
Điều chỉnh chế độ tưới nước
Chỉ tưới khi giá thể khô khoảng 70%, tránh tưới quá nhiều. Vào mùa mưa hoặc thời tiết ẩm, giảm tần suất tưới để tránh úng rễ.
Lựa chọn giá thể phù hợp
Dùng giá thể có khả năng thoát nước tốt như vỏ thông, than củi, đá bọt. Trước khi sử dụng, ngâm và xử lý giá thể để loại bỏ vi khuẩn, nấm bệnh.
Bón phân đúng cách
Dùng phân tan chậm hoặc phân hữu cơ để tránh sốc phân. Không bón phân khi cây đang suy yếu hoặc trong điều kiện ẩm ướt.
Tạo môi trường thông thoáng
Treo lan ở nơi thoáng khí, tránh nơi quá ẩm thấp. Không đặt các chậu lan quá sát nhau, giúp không khí lưu thông tốt hơn.
Phòng ngừa nấm bệnh định kỳ
Phun Physan 20 hoặc chế phẩm sinh học Trichoderma mỗi tháng để diệt nấm. Dùng nước vôi trong hoặc chiết xuất quế, gừng để phòng bệnh tự nhiên.
Tóm lại, thối rễ là một trong những vấn đề nguy hiểm nhất đối với lan, nhưng hoàn toàn có thể xử lý và phòng ngừa nếu bạn hiểu đúng nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phù hợp. Việc chăm sóc lan đòi hỏi sự quan sát tỉ mỉ và kiến thức chuyên sâu, nhưng chỉ cần nắm vững những nguyên tắc Xuân Nông vừa bật mí, thì bạn hoàn toàn có thể giúp lan luôn khỏe mạnh, ra rễ tốt và phát triển bền vững.
Từ khóa: trị thối nhũn cho lan bằng vôi, thuốc trị thối nhũn cho lan tốt nhất, biện pháp phòng trừ bệnh thối rễ đen, thối nhũn cho lan bằng oxy già, dấu hiệu lan bị úng nước, cách cứu cây bị thối rễ, thuốc đặc trị bệnh thối rễ, thuốc đặc trị thối nhũn.
BTV. Huỳnh Nha
(Sưu tầm)
