Cây sầu riêng, một loại trái cây đặc sản nổi tiếng ở khu vực Đông Nam Á, không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Trong bài viết này, cùng Xuân Nông khám phá các đặc tính sinh học của cây sầu riêng, thời gian trồng và chăm sóc cây sầu riêng để đạt được hiệu quả cao nhất.
Đặc điểm nổi bật của cây sầu riêng
Cây sầu riêng trong tự nhiên có thể cao từ 27 – 40m với thân mọc thẳng, vỏ thô ráp và đường kính lên đến 1,2m. Trong các vườn sản xuất, cây thường cao khoảng 10-12m. Cây có tán lớn ở phía dưới và nhỏ dần lên phần ngọn, nhánh mọc ngang khi cây mang quả nặng. Lá cây thường xanh, rụng lá thay phiên, có mặt trên màu xanh đậm và mặt dưới màu nâu nhạt óng ánh.
Hoa sầu riêng có mùi hương mạnh mẽ, cuống hoa kết thành chùm treo trên cành. Để cây ra hoa, cần có một giai đoạn thời tiết khô từ 3 – 4 tuần, và từ lúc hoa nhú đến khi nở mất khoảng 1 tháng. Hoa sầu riêng thuộc loại lưỡng tính, nhụy đực và nhụy cái không nở cùng lúc, nên cần thụ phấn chéo để đậu quả.
Quả sầu riêng bắt đầu hình thành từ 4 tuần sau khi hoa thụ phấn, phần thịt quả thay đổi lớn giữa các giống. Cây càng lớn tuổi, chất lượng thịt quả càng cao.
Thời gian cây sầu riêng ra trái khi trồng bằng hạt
Thời gian cây sầu riêng cho trái phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, cây giống và phương pháp canh tác. Nếu trồng bằng hạt, cây sẽ cho quả sau 9-10 năm nhưng chất lượng không cao. Nếu sử dụng cây giống tiêu chuẩn, cây sẽ cho ra hoa và quả sau 5-6 năm. Thời gian thu hoạch thường kéo dài từ 15-17 tuần sau khi nở hoa.
Cách trồng và chăm sóc sầu riêng bằng hạt
Bước 1: Chuẩn bị hạt giống cây sầu riêng
Để đảm bảo cây con khỏe mạnh và phát triển tốt, việc lựa chọn hạt giống từ cây mẹ có tuổi thọ từ 5 - 7 năm, không sâu bệnh và không bị dị dạng là rất quan trọng. Hạt giống được chọn từ giữa vụ mùa thu hoạch, khi trái sầu riêng đạt tiêu chuẩn, to, chín đều và có mùi thơm ngon. Hạt giống nên được lấy từ những cây mẹ thuần chủng, không lai tạo hay ghép cành từ nhiều loại khác nhau.
Bước 2: Ủ hạt sầu riêng và xác định tỷ lệ nảy mầm
Hạt sầu riêng đóng vai trò quyết định trong việc nảy mầm thành cây con. Bạn cần chuẩn bị khoảng 1 – 2 kg hạt đã chọn lọc kỹ, trộn đều và lấy ra khoảng 20 hạt để chuẩn bị ủ.
Ngâm và ủ hạt: Sử dụng hạt chất lượng đã chọn, ngâm vào nước mát để loại bỏ phần thịt và xơ còn bám trên hạt.
Chuẩn bị 3 – 5 khay và dùng giấy có khả năng thấm hút và giữ ẩm tốt đặt lên trên để thực hiện quy trình ủ hạt.
Xếp 20 hạt vào mỗi khay, phủ lên hạt một lớp giấy hút ẩm và tưới nước để cung cấp đủ độ ẩm cho hạt nảy mầm đồng loạt.
Đếm hạt nảy mầm: Sau khoảng 5 – 6 ngày, kiểm tra và đếm số lượng hạt nảy mầm.
Tính tỷ lệ nảy mầm theo công thức: (số lượng hạt nảy mầm / tổng số hạt ủ) * 100%.
Nếu tỷ lệ nảy mầm dưới 50%, loại bỏ hạt vì chúng dễ bị sâu bệnh và tăng trưởng không đồng đều.
Bước 3: Xử lý hạt sầu riêng
Sau khi hạt nảy mầm, rửa sạch hạt bằng nước mát để loại bỏ tạp chất. Sau đó, xử lý hạt bằng thuốc sát khuẩn để đảm bảo hạt đạt chuẩn và không chứa tạp chất gây hại trong quá trình hình thành mầm mới.
Bước 4: Gieo mầm cây sầu riêng
Lấy hạt đã ủ có tỷ lệ nảy mầm trên 50% để gieo trồng trong đất. Chọn nơi gieo trồng phù hợp như giỏ tre, hố trồng hoặc chậu bất kỳ. Mỗi chỗ gieo từ 2 – 3 hạt để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao.
Gieo trồng: Khi cây lên chồi non cao bằng 2 – 3 gang tay, lựa chọn những cây khỏe, sinh trưởng mạnh để trồng, loại bỏ những cây ốm yếu.
Trước khi trồng cây xuống đất, tỉa cành thừa để tập trung dưỡng chất nuôi thân chính.
Quản lí sâu bệnh trên cây sầu riêng
Cây sầu riêng dễ bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng. Một số sâu bệnh thường gặp trên cây sầu riêng gồm:
Côn trùng gây hại: Vòi voi, kiến vương, bọ hung tấn công cây bằng cách đục khoét vào vỏ và thân gỗ.
Sâu đục cành, đục quả: Là nguyên nhân phổ biến khiến cây chết khô, quả bị hỏng. Các loại thuốc phòng trừ: Sevin, azodrin, sumicidin.
Bệnh nấm tảo: Xuất hiện khi vườn thiếu ánh sáng hoặc tán lá quá dày. Thuốc diệt nấm: Cos 85, copper b, copper zin…
Bệnh khác: Cháy lá chết ngọn, chảy nhựa, nứt thân, thán thư.
Hiện nay, phương pháp sử dụng máy bay phun thuốc không người lái được ưa chuộng nhờ tính nhanh chóng, tiết kiệm nhân công, chi phí, an toàn cho sức khỏe, bảo vệ môi trường và tăng năng suất, chất lượng quả.
Cây sầu riêng là một loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao nếu được chăm sóc đúng kỹ thuật. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bà con hiểu thêm về cây sầu riêng và các phương pháp chăm sóc hiệu quả để cây phát triển tốt và cho năng suất cao.
Từ khóa: Cách trồng sầu riêng bằng hạt ở miền bắc, na sầu riêng trồng bao lâu có trái, sầu riêng ri6 trồng bao lâu có trái, cách nhân giống sầu riêng, cách chọn hạt giống sầu riêng, hạt sầu riêng, cách trồng hạt sầu riêng thủy canh, miền bắc có trồng được sầu riêng không.
BTV/Cử nhân. Huỳnh Nha
(Sưu tầm)
