Nhiều bà con nông dân khi trồng rau, trồng cây ăn trái hoặc gieo hạt lúa, bắp… thường được khuyên: Phải ngâm hạt giống trước khi gieo! Vậy ngâm hạt để làm gì? Có phải cây nào cũng cần ngâm? Và ngâm ra sao cho đúng cách? Cùng Xuân Nông tìm hiểu chi tiết nhé, ai mà bỏ qua khâu này là tiếc đứt ruột luôn đó!
Cơ chế sinh học của hạt giống – vì sao cần ngâm?
Hạt giống đang ở trạng thái nghỉ cần đánh thức
Hạt giống khi thu hoạch xong vẫn còn ở trạng thái ngủ đông. Lớp vỏ cứng và các chất ức chế sinh trưởng như abscisic acid khiến hạt không tự ý nảy mầm được. Ngâm nước chính là cách đánh thức hạt bằng cách:
Làm mềm lớp vỏ hạt.: Kích hoạt enzyme bên trong để bắt đầu quá trình trao đổi chất. Rửa trôi bớt chất ức chế nảy mầm.
Cung cấp nước để khởi động trao đổi chất
Hạt khô không thể tự nảy mầm vì thiếu nước – yếu tố đầu tiên kích hoạt chuỗi phản ứng sinh học giúp mầm phát triển. Ngâm nước giúp:
Hấp thụ nước nhanh hơn. Khởi động hoạt động của các enzyme tiêu hóa tinh bột và protein, tạo năng lượng cho mầm nảy. Rút ngắn thời gian nảy mầm.
Làm đồng đều tỉ lệ nảy mầm
Trong một lô hạt giống, không phải hạt nào cũng hút nước và nảy mầm giống nhau. Ngâm nước giúp đồng hóa quá trình hút nước, giúp mầm lên đều, cây con phát triển đồng loạt. Trồng cây mà cây lên chỗ có chỗ không, thưa rạc cả ruộng, nhìn phát nản luôn phải không bà con? Ngâm hạt đúng cách là bí quyết giúp mầm lên đều như bắp rang đấy!
Lợi ích khi ngâm hạt giống trước khi gieo trồng
Tăng tỷ lệ nảy mầm
Ngâm đúng cách giúp tỷ lệ nảy mầm tăng từ 70–85% lên đến 90–98%, nhất là với các hạt có vỏ dày như bầu, bí, đậu, ngô, cà tím…
Rút ngắn thời gian nảy mầm
Thay vì phải mất 5–7 ngày, hạt giống sau khi ngâm chỉ mất 2–4 ngày là nảy mầm. Tiết kiệm được thời gian sản xuất, chủ động lịch canh tác.
Giảm rủi ro thất thoát giống
Hạt không nảy mầm gây lãng phí giống và mất công chăm sóc lại. Ngâm trước giúp bà con chọn lọc sớm những hạt lép, hư, nổi lên mặt nước.
Giúp cây con khỏe mạnh, đồng đều
Khi mầm mọc đều, cây sinh trưởng đồng loạt sẽ dễ chăm sóc hơn, giảm sâu bệnh và đạt năng suất cao hơn khi thu hoạch.
Những loại hạt giống bắt buộc phải ngâm trước khi gieo
Không phải hạt nào cũng cần ngâm đâu nghen bà con mình ơi! Ngâm sai là hạt ủng thối, là tiếc lắm luôn.
Ngâm hạt đúng cách, không phải cứ bỏ vô nước là xong
Nhiệt độ nước phù hợp: Hạt khó nảy mầm (bí, đậu, bầu…): Nên ngâm nước ấm 50°C trong 2–6 tiếng.
Hạt dễ nảy mầm (dưa, lúa): Nước thường là đủ, ngâm 6–12 tiếng.
Thời gian ngâm: Không nên ngâm quá lâu gây ngạt khí, lên men, thối hạt. Sau khi ngâm, ủ hạt bằng khăn ẩm, vải bố hoặc tro trấu 1–2 ngày cho nứt nanh rồi mới gieo.
Kết hợp xử lý bằng thuốc trừ nấm hoặc nước muối: Ngâm trong nước muối loãng (1–2%) để loại hạt lép nổi lên. Pha thêm thuốc xử lý nấm (Carbenazim, Metalaxyl…) để phòng bệnh thối mầm.
Những sai lầm thường gặp khi ngâm hạt giống
Ngâm quá lâu
Gây úng nước, hạt bị thối, lên mùi chua, không thể nảy mầm.
Ngâm nước lạnh cho hạt vỏ cứng
Không kích hoạt được enzyme, hạt vẫn ngủ say như chưa làm gì.
Không thay nước khi ngâm
Nước đục, thiếu oxy, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển gây hại cho hạt.
Trồng mấy lần không lên, ai dè do… ngâm hạt sai cách. Vậy mà mất công đổ thừa giống dỏm!
Giải đáp những câu hỏi thường gặp khi gieo hạt giống?
Có thể ngâm hạt giống bằng nước sôi không?
Không nên. Nước quá nóng sẽ làm chín phôi mầm. Dùng nước ấm 50–55°C là an toàn.
Nếu không ngâm, có gieo được không?
Một số hạt nhỏ có thể gieo trực tiếp, nhưng hạt vỏ dày sẽ khó nảy mầm nếu không ngâm.
Ngâm hạt xong bao lâu thì gieo?
Sau khi ngâm và ủ nứt nanh (thường 1–2 ngày), gieo ngay vào đất ẩm.
Ngâm hạt giống mua sẵn có cần xử lý nữa không?
Nếu nhà sản xuất đã xử lý nấm, có thể không cần thêm thuốc, nhưng vẫn nên ngâm nước ấm để kích thích nảy mầm.
Ngâm hạt giống trước khi gieo là bước cực kỳ quan trọng giúp cây trồng khỏe mạnh từ đầu vụ. Đó là cách canh tác thông minh, khoa học và tiết kiệm – giúp bà con nắm chắc năng suất trong tay. Muốn cây tốt, phải chăm từ lúc chưa chạm đất. Một chậu nước ấm, một ít thời gian, nhưng đổi lại cả vườn xanh um mướt mát!
Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Xuân Nông qua các kênh sau để được đội ngũ kỹ sư hỗ trợ nhanh chóng và chu đáo:
- Địa chỉ: 352C, đường 30/4, P. Xuân Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
- Website: https://xuannong.vn/
- Hotline: 0901 087 973
- Zalo: 0889 008 222
Từ khóa: các loại hạt giống rau de trồng, hạt giống rau, các loại hạt giống rau củ quả, hạt giống phú nông, siêu thị hạt giống tphcm, hạt giống cây ăn quả, cửa hàng bán hạt giống gần đây, shop hạt giống cây trồng.
BTV. Huỳnh Nha
