Phẫu diện đất là một trong những yếu tố quan trọng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cấu trúc và đặc điểm của đất. Đây là phần cắt ngang từ trên xuống dưới của đất, thẳng góc với bề mặt đất, để lộ ra các tầng đất ngang. Tùy thuộc vào từng khu vực, điều kiện sinh hóa và các tác nhân bên ngoài, phẫu diện đất có thể khác nhau về độ dày, cấu tạo và số lượng các tầng đất. Vậy, những tầng đất này là gì và có vai trò ra sao trong canh tác và trồng trọt? Hãy cùng Xuân Nông tìm hiểu nhé!
1. Phẫu diện đất là gì?
Phẫu diện đất là sự chia cắt thẳng đứng qua các lớp đất, nhằm quan sát sự phân tầng từ mặt đất cho đến phần đất mẹ. Phẫu diện này giúp nhà khoa học, nông dân và các nhà nghiên cứu nắm bắt được độ dày, cấu trúc, thành phần hóa học và cơ học của từng tầng đất. Độ dày phẫu diện đất thường dao động từ 40 đến 150cm, nhưng riêng đất feralit trên đá bazan vùng Tây Nguyên có thể lên đến 10 mét.
Trong nông nghiệp, đất có phẫu diện dày được đánh giá cao, đặc biệt đối với các loại cây có rễ ăn sâu như cây công nghiệp và cây ăn quả, cần đất có độ dày trên 100cm. Còn đối với các loại cây ngắn ngày, tầng canh tác cần có độ dày trên 15cm để đảm bảo sự phát triển ổn định.
2. Cấu trúc phân tầng của phẫu diện đất
Một phẫu diện đất điển hình có thể được chia thành các tầng chính từ trên xuống dưới như sau:
Tầng đất mặt (lớp đất mặt)
Tầng đất mặt là lớp đất giàu chất hữu cơ, được hình thành qua hàng triệu năm tích tụ và phân hủy các vật chất hữu cơ. Đây là lớp đất có khả năng sinh sản cao nhất và đóng vai trò quan trọng trong trồng trọt. Đất ở tầng này thường tơi xốp, thoáng khí, màu tối do sự hiện diện của nhiều chất hữu cơ. Rễ cây, vi khuẩn, nấm và các sinh vật nhỏ như giun đất thường sinh sống trong tầng đất này. Khi cày xới để trồng trọt, lớp đất này được gọi là tầng canh tác.
Ở những vùng đất rừng, tầng đất mặt còn có một lớp thảm mục chứa các cành lá, xác thực vật chưa phân hủy hoàn toàn.
Tầng đất dưới ( Lớp đất dưới)
Tầng đất dưới nằm ngay bên dưới tầng đất mặt, có cấu trúc chặt hơn và chứa ít chất hữu cơ hơn. Ở vùng nhiệt đới ẩm, tầng này thường được chia thành hai lớp nhỏ:
Tầng chuyển tiếp: Nằm ngay trên tầng tích tụ, tầng này chứa ít chất hữu cơ hơn và thường bị rửa trôi các khoáng chất.
Tầng tích tụ: Là tầng đất phía dưới tầng chuyển tiếp, nơi các khoáng chất như oxit sắt, nhôm, và sét được tích tụ lại, làm cho đất trở nên khá cứng. Do quá trình rửa trôi mạnh mẽ, đất ở tầng này thường có độ chua cao và màu sáng.
4. Ý nghĩa của phẫu diện đất trong canh tác
Phẫu diện đất đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp, giúp đánh giá tính chất đất để chọn loại cây trồng phù hợp, xác định biện pháp cải tạo đất cũng như dự đoán tiềm năng năng suất. Tầng đất mặt có vai trò then chốt trong cung cấp dinh dưỡng, trong khi tầng đất dưới ảnh hưởng đến khả năng hút nước và rễ cây phát triển sâu.
Tóm lại, việc nghiên cứu phẫu diện đất không chỉ giúp hiểu rõ hơn về thành phần và tính chất của đất, mà còn giúp tối ưu hóa các hoạt động canh tác, đảm bảo năng suất cây trồng cao và bền vững.
Từ khóa: đất tầng phủ là gì, đất tầng biển sâu bl, đất tầng phủ, tầng 1, tầng đất, tầng đất thường dày nhất ở khu vực nào, tầng đất mặt là gì, nào quan trọng nhất, tầng đất mặt, tầng đất chứa chất mùn và có nhiều chất dinh dưỡng, mấy tầng lớp đất chính, các tầng đất, đặc điểm của các tầng đất, phẫu diện đất là gì, cấu tạo phẫu diện đất gồm mấy lớp, tầng đá mẹ là gì, tầng tích tụ có vai trò gì.
BTV/Cử nhân. Huỳnh Nha
(Sưu tầm)
