Hạt giống hoa vạn thọ lùn

• Tên thường gọi: Hoa Cúc Vạn Thọ
• Tên gọi khác: Khổng tước thảo, Hoàng cúc hoa.
• Tên khoa học: Tagetes erecta L
•  Tên dược: Flos, Folium et Radix Tagetes Erect
• Họ: Cúc (danh pháp khoa học: Asteraceae)

Cúc vạn thọ là cây có nguồn gốc của Châu Mỹ nhiệt đới (Mehico), được thuần hoa và trồng làm cảnh trong sân vườn. Cúc vạn thọ là cây thân thảo mọc đứng có chiều cao 0.6-1m, phân nhánh thành bụi có cành nằm trải ra. Lá cúc vạn thọ là dạng lá kép lông chim lẻ một lần, các lá chét nhỏ có hình thuyền, nhọn ở đầu, mép lá có hình răng cưa. Lá mọc cách, ở mỗi nách lá sẽ có những nhánh phụ mọc ra. Tán lá của cúc vạn thọ có mùi thơm như xạ và hăng.

Hoa cúc vạn thọ là dạng hoa đầu tỏa tròn, đường kính từ 5-8cm hay hơn, mọc đơn độc hay tụ họp thành ngù trên ngọn cây, cành. Hoa có lá bắc của bao chung hàn liền với nhau, cánh hoa mềm mại với mép lượn sóng nhẹ nhàn nhìn rất đẹp mắt. Hoa ở phía ngoài hình lưỡi nhỏ xòe ra, hoa ở phía trong hình ống và nhỏ. Cúc vạn thọ là loài có hai màu nổi bật là màu vàng hay màu vàng cam. Cây ra hoa vào mùa đông cho tới mùa hạ. Vạn thọ có thời gian giữ bông nở kéo dài khá lâu, ngay cả khi thân và lá đã tàn. Khi hoa tàn sẽ để lộ những qủa bế có 1-2 vẩy ngắn.

Toàn cây chứa 0.01% tinh dầu có mùi thơm đặc trưng, trong đó chứa tagetone, ocimen, d-limonen, l-linalyl acetat, nonanal,… Hoa chứa quercetagetin – một loại flavonoid giúp tạo màu cho cánh hoa.

Tác dụng dược lý của cúc vạn thọ

Theo Đông Y:

Công năng: Trị ho, long đờm và tiêu viêm. Một số tài liệu ghi rằng: Lá cúc có tác dụng giải nhiệt và làm mát phổi, gan; toàn cây trị ho và thông khí; hoa giáng hỏa, thanh tâm và tiêu đờm

Chủ trị: Viêm kết mạc, viêm khí quản, ho gà, đau nhức răng, viêm miệng, viêm vú, viêm hầu, viêm tuyến mang tai, viêm mủ da.

Nhân dân Ấn Độ dùng dược liệu để lọc máu, trị mụn nhọt độc, đau nhức mắt, bệnh trĩ, đau tai.

Ở Campuchia, nhân dân dùng lá để nấu canh hoặc ăn sống.

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

Cúc vạn thọ được dùng để trích xuất thành phần lutein – một chất chống oxy hóa có tác dụng cải thiện sức khỏe thị giác và hỗ trợ điều trị thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể và chứng sợ ánh sáng. Cao lỏng từ rễ có tác dụng tăng nhu động ruột. Cao từ hoa tươi có tác dụng ức chế vi khuẩn gram dương. Nước sắc cả cây có khả năng trị giun sán, viêm phổi, nhiễm lạnh và phong tê thấp.

Cây thích hợp trồng ở chỗ nóng, ẩm và có nhiều ánh sáng. Cây thường được trồng bằng ngọn hay mầm nách, cũng có khi gieo hạt. Tốc dộ sinh trưởng và phát triển tương đối nhanh, cây cũng dễ chăm sóc nên rất được ưa chuộng và được trồng phổ biến ở Việt Nam.

Cúc vạn thọ thường được trồng để trang trí sân vườn, làm cây cảnh, phục vụ cúng lễ và trưng bày trong dịp Tết Nguyên đán. Những chậu cúc vạn thọ màu vàng rực rỡ sẽ giúp cho không gian ngày thêm trở nên bừng sáng. Hoa còn mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, sự trường thọ và mai mắn cho mọi người.

Ngoài ra vạn thọ còn có tác dụng xua đuổi côn trùng có hại, dùng lá để chữa bệnh nất cụt. Loài hoa này còn là nguồn nguyên liệu được sử dụng nhiều trong công nghiệp làm tinh dầu gọi là dầu cúc vạn thọ, trong công nghiệp sản xuất nước hoa cũng như làm chất tạo hương vị cho công nghiệp chế biến lương thực – thực phẩm và thuốc lá.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa Cúc vạn thọ 

1. Giai đoạn cây con

Đất gieo hạt (giá thể ) phải tơi xốp, nhuyễn, thoát nước nhanh và để rễ phát triển tốt,

Đất phải sạch để tránh gây bệnh cho cây con.

Hỗn hợp đất gồm 3 phần: tro trấu phải xả nước nhiều lần để giảm độ mặn, đất cát hoặc đất thịt, xơ dừa và phân chuồng ủ hoai. Hỗn hợp trên trộn theo tỷ lệ 10:4:1 là tốt.

Có thể dùng bầu nilon, lá chuối hay bầu giấy kích thước bầu 4cm x 6cm, chuyên nghiệp hơn thì dùng khay chuyên dụng. Hiện nay đa số gieo trực tiếp trên liếp.

2. Giai đoạn cây trưởng thành 

Trồng ra đất 

Đất cày tơi xốp, dùng 3 khối phân chuồng, 100kg lân  và 50kg vôi để bón lót cho 1000m2 .

Luống trồng:  lên luống chiều ngang từ 100 – 150 cm, chiều cao từ 20 – 35 cm. Mùa nắng có thể thấp nhưng về mùa mưa thì lên luống cao hơn để tránh ngập úng.

Khoảng cách: cây cách cây là 25 – 30cm, hàng cách hàng 30 – 35 cm.

Trồng vào chậu (giỏ tre) 

Loại giỏ: giỏ tre hoặc chậu nhựa. Có thể trồng 1, 2, 3 hay 5 cây một chậu, kích thước chậu thông dụng 20 – 25 cm sử dụng trồng 1 hay 2 cây. Trồng nhiều cây hơn cần chậu lớn hơn.

Vạn thọ cao thì giỏ trồng có đường kính 25-30cm hay lớn hơn tùy số cây.

Giỏ tre thì dùng túi nilon có đường kính thích hợp lót trong giỏ, chú ý là nhớ cắt đáy để thoát nước.

Đất trồng trong giỏ được trộn như sau: 500kg đất thịt + 300 kg phân chuồng hoai nhuyễn + 10 kg bánh dầu xay nhuyễn + 300kg tro trấu, tỷ lệ trên dùng cho 1000 giỏ trồng, chú ý giỏ chỉ vô đất khoản ½ giỏ, phần còn lại khi bón thúc sẽ lấp đầy.

Sau khi chuẩn bị giỏ trồng xong, tiến hành trồng cây con vào, chú ý chỉ lấp đất tới cặp lá mầm và trồng vào buổi chiều mát. Trong 3 ngày đầu chỉ tưới  trước khi trời nắng gắt để cây chịu đựng tốt. Sau đó tưới mỗi ngày 3 lần vào sáng sớm (tưới nhiều), 10h sáng tưới lần 2 và 16h chiều tưới lần 3 (2 lần sau tưới ít, vừa đủ). Nếu gặp trời mưa thì hạn chế nước ưới tối đa.

Bón phân 

Trồng ra đất:

10 ngày sau khi trồng dùng: 1kg DAP bón cho 1000cây, hòa tan trong nước tưới vào gốc hoặc bón rải giữa 2 hàng cây.

10 ngày  sau ta bón lại và dùng 2kg DAP cho 1000cây ,

10 ngày sau nữa ta sử dụng 3kg 16-16-8 bón thúc cho cây. Đồng thời lấp đất vào chân (vun đất vào gốc)

Trồng trong chậu:

Bánh dầu rất tốt cho hoa Vạn thọ nên được sử dụng trong suốt quá trình sinh trưởng của cây, dùng 10 kg bánh dầu ngâm với 50L nước (nên ngâm trước khi gieo hạt ít nhất là 20 ngày).

15 ngày sau khi trồng  nên tưới phân lần đầu, nồng độ tưới thấp hơn bình thường, pha 400 lít nước với 5 lít nước bánh dầu và 200 gram phân NPK 16:16:8 tưới cho 1.000 giỏ, sau đó cứ 10 ngày thì tưới phân 1 lần, những lần sau tăng lượng nước bánh dầu lên 6 lít. Nếu không có bánh dầu thì dùng công thức bón phân như trồng ra đất.

Bón thúc: 15 ngày sau khi trồng ra giỏ, bón thúc cho đầy chậu, dùng 300kg tro trấu + 100kg phân chuồng khô hoai + 500kg  đất.

Lưu ý : khi vạn thọ được 45-50 ngày tuổi (nụ hoa đã lớn) thì ngừng bón phân, tránh lạm dụng phân làm nụ hoa bị khô.

Cơi ngọn

Sau khi trồng được 30 – 35 ngày là cây vạn thọ đủ kích thước để cơi ngọn(bấm đot), (Trồng tết cơi ngọn từ ngày 26 -30/11 âm lịch) đối với cây phát triển tốt thì ta có thể cơi ngọn và để lại 5-6 cặp lá, cây phát triển kém thì để lại 4 căp. Cứ 1 cặp lá sẽ cho ta 2 bông chính sau này.

Khi cơi ngọn xong ta có thể sử dụng phân bón lá có gốc lân cao để tạo mầm chồi từ nách lá cho tốt.Khi nụ chính vươn lên cao thì ta tiến hành lặt chèo, bỏ tất cả các chồi nhỏ trong các nhánh chính, chỉ để lại nụ chính thi hoa mới lớn, vun tròn và đẹp.

 *  Lưu ý: Nếu vạn thọ trổ sớm thì không nên lặt chèo.

Kỹ thuật xử lý ra hoa

Khi cây được 45 ngày tuổi, nụ hoa phát triển bằng đầu cây nhang là kịp tết.

Nếu hoa có khả năng nở sớm hơn, cần hãm bằng cách tưới thêm phân urê theo tỷ lệ 10gram/ 10 lít  nước để tưới,ngày 2 lần (sáng, chiều) để kéo dài thời gian sinh trưởng của cây. công việc này thực hiện lúc cây 50 ngày tuổi.

Nếu thấy hoa có khả năng nở muộn hơn dự định thì có thể xử lý bằng cách ngưng tưới nước 1-2 ngày để cây có triệu chứng thiếu nước nặng, khi lá vừa héo rũ thì nên tưới nước lại vừa đủ ướt đất trong giỏ, những ngày tiếp theo tưới nước đậm.Đồng thời lãi hết các bông chèo,để lại những bông chính, Có thể sử dụng Kali Nitrat (KNO3) theo nồng độ khuyến cáo để kích thích ra hoa.

Phòng trừ sâu bệnh

Các loại bệnh thường gặp

Các loại bệnh thường gặp nhất là héo tươi do nấm, quăn đọt do bọ trĩ truyền virus. Bệnh thường xuất hiện khi độ ẩm quá cao, không cân đối dinh dưỡng, khi mưa lớn hoặc tưới mạnh gây xay xát cho cây.

Cách phòng trị

Có thể phòng bằng các loại thuốc như Aliette, Rovral, Daconil, Foraxyl phòng trừ các bệnh do nấm gây hại, dùng Starner phòng bệnh do vi khuẩn.Trường hợp bị virus nên nhổ bỏ cây bệnh ra xa khỏi khu vực trồng hoa để tránh lây lan.

Vạn thọ thường bị sâu vẽ bùa và sâu ăn lá gây hại, có thể dùng Tregart, Regent để ngừa và trị sâu vẽ bùa, dùng Sherpa, Supracide để phòng và trị sâu ăn lá. Để hoa nở đẹp và đầy đặn, giai đoạn cây có nụ bổ sung thêm kali cho cây .

Hoa vạn thọ nên bố trí trồng ở những nơi thoáng mát, không bị bóng rợp, cần theo dõi liên tục quá trình sinh trưởng của cây để kịp thời có biện pháp xử lý. Vào giai đoạn hoa bắt đầu ló ngòng, nên liên tục phun thuốc trừ sâu có mùi nặng (Viphenxa, Supracide) pha loãng để xua đuổi bướm không đẻ trứng.Cần sử dụng thêm phân bón lá thích hợp qua từng giai đoạn của cây để cây cho hoa đẹp,lâu tàn.

Xem thêm

Tháp trồng rau

Phân bón hữu cơ sinh học

Từ khóa: Shop hạt giống cây trồng, Cửa hàng bán hạt giống gần đây, Hạt giống hoa, Siêu thị hạt giống TPHCM, Mua hạt giống, Mua hạt giống rau ở đâu, Hạt giống rau, Trung tâm hạt giống. Thời gian trồng vạn thọ lùn, Vạn thọ lùn bao nhiêu ngày ra hoa, Vạn thọ 45 ngày, Hạt giống vạn thọ lùn, Giống Vạn thọ lùn, Rau vạn thọ ăn sống.